Мейірбан, Мейірімді Алланың атымен

 

Әлиф. Ләм. Ра. Айқын Кітаптың белгілері.

1.

Расында, біз оны арабша Құран түрінде түсірдік, бәлкім, ақылға келерсіңдер!

2.

Біз өзіңе бұл Құранды уахи еткеніміз арқылы саған ең жақсы баяндаманы баяндаймыз! Бұдан бұрын сен ғапылдардан болған едің!

3.

Кезінде Йусуф әкесіне: «Уа әкем! Расында, мен он бір жұлдыз, күн мен айды көрдім, олар маған сәжде еткенін көрдім!» – дегенде,

4.

сонда ол оған былай жуап берді: «Уа ұлым! Көргеніңді бауырларыңа айтпа, әйтпесе олар саған қарсы айлакерлік етер! Расында, тыңдамаушы адам үшін айқын қарсылас!

5.

Осылайша Иең сені таңдайды, саған әңгімелердің түсіндірмесін үйретеді, Ол саған және Яғқубтың жақындарына деген жарылқауын тамамдайды, бұрын әкелерің Ибраһим мен Исхаққа тамамдағандай! Расында, сенің Иең – Білуші, Дана!»

6.

Шынында, Йусуф пен оның бауырларында сұраушылар үшін белгілер болды!

7.

Сонда олар былай деді: «Әкеміз, Йусуф пен оның бауырын бізден гөрі қатты жақсы көреді, біз болсақ бір одақпыз! Расында, әкеміз айқын адасушылықта ғой!

8.

Йусуфты өлтіріңдер немесе бір жерге лақтырып тастаңдар! Сонда әкелеріңнің жүзі өздеріңе бос болады! Содан кейін сендер түзелтуші халық боласыңдар!»,

9.

араларынан бір айтушы: «Йусуфты өлтірмеңдер, оны құдықтың түбіне тастаңдар, оны бір керуен алып кетер! Егер істеуші болсаңдар!» – деді.

10.

Олар былай деді: «Уа әкеміз! Бізге Юсуфты сеніп тапсырмай, саған не болды? Расында, біз оған кеңесшіміз ғой!

11.

Ертең оны бізбен бірге жібер, серпіліп, ойнасын! Расында, біз оны сақтаушымыз ғой!»

12.

Ол: «Расында, сендердің оны алып кетулерің мені қайғыландырады, сендер одан ғапыл болғандарыңда оны қасқыр жеп қояды ма деп қорқамын!» – деді.

13.

Олар: «Егер біз одақ болып тұрғанда, оны қасқыр жеп қойса, онда, расында, біз міндетті түрде қасірет шегушілерден боламыз!» – деді.

14.

Олар оны алып кетіп, құдықтың түбіне тастауға келіскеннен кейін, Біз оған: «Сен оларға осы істері жайлы әлбетте хабарлайсың, олар сезбей тұрғанда!» – деп уахи еттік.

15.

Олар кешке әкелеріне жылап келіп:

16.

«Уа әкеміз! Расында, біз жарыса жүгіріп кеткенде, Йусуфты заттарымыздың қасында тастап кеткен едік, сонда оны қасқыр жеп қойыпты! Бірақ біз шыншыл болсақ та, сен бізге сенуші емессің!» – деп,

17.

жейдесіндегі өтірік қанмен келді. Ол: «Керісінше, тұлғаларың өздеріңді бір іске азғырды! Ендеше, көркем сабыр керек. Сипаттап тұрған нәрселеріңе қарсы Алладан жәрдем тіледенеді!» – деді.

18.

Керуен келіп, сушыларын жіберді, ол шелегін төмен түсіріп: «О, қуанышты хабар! Бұл бозбала!» – деді. Олар оны сауда заты ұқсап жасырып қойды, бірақ Алла олардың істейтін нәрселерін Білуші!

19.

Олар оны төмен құнға – санаулы тиынға сатты. Олар оған бейжай қараушылардан болды. 

20.

Мысырдағы оны сатып алған кісі әйеліне: «Оның орналасқан жерін жайлы қыл, бәлкім, бізге пайдасы болар немесе оны өзімізге бала қылып алармыз!» – деді. Осылайша Біз Йусуфқа сол жерде мүмкіндік бердік, оған әңгімелердің түсіндірмесін үйретуіміз үшін. Алла Өз ісіне Үстем, алайда адамдардың көбі білмейді!  

21.

Ол есейгеннен кейін Біз оған даналық пен білім бердік. Жақсылық істеушілерге Біз осылайша сый береміз!

22.

Ол тұрған үйдің әйелі оны азғырмақшы болды да, есіктерді жауып: «Бері кел!» – деді. Йусуф: «Алла сақтай гөр! Расында, Ол менің Ием, Ол тұратын жерімді жақсы етті! Расында, залымдар жетістікке жетпейді!» – деді.

23.

Ол [әйел] оған (Йусуфқа) қызыққан еді, және Йусуф та, Иесінің дәлелдемесін көрмейінше оған қызықты. Йусуфтан жамандық пен шектен шығушылықты бұруымыз үшін осылай болды. Расында, ол шынайы берілген қызметшілерімізден!

24.

Ол екеуі есікке қарай жарыса жүгірді де, әйел оның жейдесінің арты жағын жыртып алды. Ол екеуі есік алдында әйелдің қожайынына кезігіп қалды. Ол әйел: «Әйеліңе жамандық қалаған адамға түрме немесе ауыр азаптан басқа қандай жаза болмақ?» – деді.

25.

Йусуф: «Ол мені азғырды!» – деді. Әйел жанұясынан бір куәгер осындай куәлік айтты: «Егер жейдесі алдынан жыртылса, онда әйел шындық айтты, ал Йусуф – өтірікшілерден,

26.

ал егер жейдесі артынан жыртылса, онда әйел өтірік айтты, ал Йусуф – шыншылдардан!» [– деп].

27.

Жейденің артынан жыртылғанын көргеннен кейін ол былай деді: «Расында, бұл – әйелдік айлакерліктеріңнен! Расында, әйелдік айлакерліктерің зор нәрсе!

28.

Йусуф, осыдан шеттен! Ал сен айыбың үшін кешірім сұра! Расында, сен – қателесушілерденсің!»

29.

Қаладағы әйелдер: «Мықтының әйелі өзінің жас қызметкерін азғырмақ! Ол жігіт оның әуестігін оятты! Расында, біз оны айқын адасушылықта көреміз!» – деді.

30.

Ол әйел олардың қулықтарын естігеннен кейін, оларға шақыру жіберіп, олар үшін дастархан дайындады. Сосын әрқайсысына пышақ беріп: «Оларға шық!» – деді. Олар Йусуфты көргеннен кейін оны ұлықтап, қолдарын кесіп алды. Олар: «Алла сақтай гөр! Бұл адам емес! Бұл тек асыл періште ғой!» – деді.  

31.

Ол: «Мені жазғырғандарың осы! Мен оны азғырған едім, бірақ ол қорғанды! Егер ол әмір етілгенді істемесе, онда ол міндетті түрде түрмеге отырғызылып, кемсітілгендерден болады!» – деді.

32.

Йусуф: «Ием! Ол әйелдер мені шақырған нәрседен гөрі маған түрме сүйіктірек! Егер менен айлакерліктерін бұрмасаң, мен оларға ауып, надандардан боламын!» – деді.

33.

Сонда Иесі оған жауап беріп, олардың айлакерліктерін одан бұрды. Расында, Ол – Естуші, Білуші!

34.

Содан соң, олар (ерлер немесе аралас гендерлік топ) белгілерді көргеннен кейін оны бір уақытқа дейін түрмеге қамауды шешті.

35.

Онымен бірге түрмеге екі жас жігіт кірді. Ол екеуінің бірі: «Расында, мен түсімде шарап сыққанымды көрдім» – деді. Ал екіншісі: «Расында, түсімде мен нанды басымнан жоғары алып, тасып жүріппін, ал құстар одан жепті. Бізге түсіндірмесін хабарла, біз сені жақсылық істеушілерден көреміз!» – деді.

36.

Йусуф былай деді: «Екеуіңе берілетін тағам келуден алдын сендерге бұның түсіндірмесін хабарлаймын. Бұл Иемнің маған үйреткенінен, расында, мен, Аллаға сенім келтірмейтін халықтың қауымын тастадым. Олар – Ақырғы өмірден жабылушы!

37.

Мен әкелерімнің қауымына ердім Ибраһим, Исхақ және Яғқубтың. Аллаға қандай да бір серік қосу бізге тиісті емес! Бұл Алланың бізге және адамдарға деген бір артықшылығы, алайда адамдардың көбісі алғыс білдірмейді!

38.

Уа түрмелестерім! Әртүрлі иелер жақсы ма, әлде Еңсерілмейтін, Жалғыз Алла ма?

39.

Сендер Одан бөлек тек өздерің және әкелерің атаған атауларға ғана қызмет етесіңдер! Алла олар жайлы еш әмірлік түсірген емес! Үкім Аллаға ғана тиесілі! Ол сендерге Өзіне ғана қызмет етуді әмір етті! Бұл – тік борыш, бірақ адамдардың көбісі білмейді!

40.

Уа түрмелестерім! Екеуіңнің біріңе келер болсақ, ол иесін шараппен сусындырады, ал екіншіңе келер болсақ, оны керіп тастайды, оның басынан құс жейді. Екеуің сұраған іс шешілді».

41.

[Йусуф], құтқарылады деп ойлаған екеуінің біріне: «Иеңнің алдында мені ескер!» – деді. Бірақ тыңдамаушы иесіне ескеруді ұмыттырды. Сондықтан [Йусуф] түрмеде бірнеше жылға қалды.

42.

Патша: «Расында, мен жеті семіз сиырды жеті арық сиыр жегенін, жеті жасыл масақты және басқа кеуіп қалған [жеті масақты] көрдім. Уа шонжарлар! Маған түсім жайлы пікірлеріңді айтыңдар, егер түс жоритын болсаңдар!» – деді.

43.

Олар: «Байланыссыз түстер. Біз түстердің түсіндірмесін білуші емеспіз!» – деді.

44.

Ол екеуінің құтқарылғаны, бір уақыттан кейін еске түсіріп: «Мен сендерге оның түсіндірмесін хабарлаймын, сондықтан мені жөнелтіңдер!» – деді. 

45.

«Йусуф, уа шыншыл! Бізге жеті семіз сиырды жеті арық сиыр жегені, жеті жасыл масақ және басқа кеуіп қалған [жеті масақ] туралы пікіріңді айт, бәлкім, мен адамдарға ораламын, бәлкім, олар білетін болар!»

46.

[Йусуф] былай деді: «Жеті жыл бойы әдеттегідей егесіңдер, сонда жейтін азынан басқа жиғандарыңды масақтарында қалдырыңдар!

47.

Содан кейін қатты жеті жыл келіп, аз сақтап қалатындарыңнан басқа оларға дайындап қойғандарыңды жейді.

48.

Содан кейін адамдарға жаңбыр жіберілетін және олар сол кезде сығатын жыл келеді!»

49.

Патша: «Оны маған келтіріңдер» – деді. Оған елші келгеннен кейін, ол: «Иеңе оралып, одан сұра, қолдарын кесіп алған әйелдердің жағдайлары не болды? Расында, менің Ием олардың қулықтарын Білуші!» – деді.

50.

Ол: «Йусуфты азғырған кездеріңде сендерге не болды?» – деді. Олар: «Алла сақтай гөр! Біз ол туралы жаман нәрсе білмейміз!» – деді. Мықтының әйелі: «Міне, хақ ашылды, мен оны азғырдым, бірақ, расында, ол – шыншылдардан!» – деді.

51.

«Бұл – оған ол жоқта опасыздық істемегенімді және Алла опасыздардың айлакерлігін бағыттамайтынын білуі үшін!

52.

Мен өзімді ақтамаймын. Расында, тұлға – жамандыққа еліктіруші ғой, бірақ Ием рақымшылық етсе, ол басқа! Расында, менің Ием – Кешіруші, Рақымды!»

53.

Патша: «Оны маған келтіріңдер, мен оны өзіме таңдадым» – деді. Онымен сөйлескеннен кейін: «Расында, сен бүгін біздің алдымызда берік, сенімдісің!» – деді. 

54.

Ол (Йусуф): «Мені жер қазыналарының үстіне орнат, расында, мен – сақтаушы, білушімін!» – деді.

55.

Осылайша Біз Йусуфқа сол жерде мүмкіндік бердік, ол оның қалаған жерінде орналасты. Біз қалағанымызды мейірімімізге бөлейміз! Біз жақсылық істеушілердің сыйын жоғалтпаймыз!

56.

Әлбетте, Ақырғы Өмірдің сыйы сенім келтіріп, сақ болғандарға тағы жақсы!

57.

Йусуфтың бауырлары оған келіп, кірді. Ол оларды таныды, бірақ олар оны танымады.

58.

Ол оларды қажетті нәрселермен қамтамасыз еткеннен кейін былай деді: «Маған әкелеріңнен туған бауырларыңды келтіріңдер! Мен өлшемді толығымен беретінімді және жайғастырушылардың ең жақсысы екенімді көрмейсіңдер ме?

59.

Ал егер маған оны келтірмесеңдер, онда менде сендер үшін өлшем жоқ болады және маған жақындамаңдар!»

60.

Олар: «Біз оны әкесінен табанды түрде сұрайтын боламыз, расында біз істеушіміз ғой!» – деді.

61.

Ол (Йусуф) қызметкерлеріне: «Олардың тауарын өздерінің жолжүктеріне салып қойыңдар, бәлкім, олар отбасыларына қайтқан кезде оны танып қалар, бәлкім, олар оралар!» – деді.

62.

Олар әкелеріне оралғаннан кейін: «Уа әкеміз! Бізден өлшемді тыйды, сондықтан бізбен бірге бауырымызды жібер, өлшем алуымыз үшін, расында, біз оны сақтаушымыз ғой!» – деді.

63.

Ол: «Бұрын оның бауырын сендерге сеніп тапсырғандай емес, оны сендерге өзгеше сеніп тапсыра аламын ба? Алла ең жақсы Сақтаушы! Ол рақымдылардың ең Рақымдысы!» – деді.

64.

Олар заттарын ашқаннан кейін өздеріне қайтарылған тауарларын тапты. Олар: «Уа әкеміз! Тағы қалайтын не бар? Бұл өзімізге қайтарылған тауарымыз. Біз отбасымызды азық-түлікпен жабдықтаймыз, бауырымызды сақтап қаламыз және өзімізге бір түйенің өлшеміне көбейтіп аламыз! Бұл жеңіл өлшем!» – деді.

65.

Ол: «Қоршалмасаңдар оны міндетті түрде өзіме қайтарып әкелетіндерің жайында маған Алланың атымен келісімшарт бермегендеріңше оны сендермен бірге жібермеймін!» – деді. Олар оған келісімшарттарын бергеннен кейін, ол: «Біз айтып жатқан нәрсеге Алла Уәкіл!» – деді.

66.

Ол: «Уа ұлдарым! Бір есіктен кірмеңдер, әртүрлі есіктерден кіріңдер! Мен сендерді Алладан еш құтқара алмаймын! Үкім Аллаға ғана тиесілі! Оған тәукеле еттім! Әрі Оған тәуекел етушілер тәуекел етсін!» – деді.

67.

Олар әкелері әмір еткен жерден кіргеннен кейін бұл оларды Алладан еш құтқармады, бірақ бұл Яғқуб тұлғасындағы қалау болды, ол оны қанағаттандырды. Расында, ол – Біз оған үйреткен білімнің иесі ғой, алайда адамдардың көбісі білмейді!

68.

Олар Йусуфқа барып, кіргеннен кейін, ол өз бауырын паналатып: «Расында, мен сенің бауырыңмын! Ендеше, олардың жасаған нәрселерінен мұңданба!» – деді.

69.

Ол оларды қажетті нәрселермен қамтамасыз еткеннен кейін сусын ішетін ыдысты бауырының жолжүгіне салып қойды. Содан соң үндеуші: «Уа кереуен! Расында, сендер ұрысыңдар ғой!» – деп үндеді.

70.

Олар, оларға жақындап: «Нені таппай жатырсыңдар?» – деді.

71.

Олар: «Патшаның ыдысын таппай жатырмыз, оны әкелгенге түйенің жүгі болады! Мен бұған кепілдік берушімін!» – деді.

72.

Олар: «Алламен ант етеміз! Біз жерде бүлдіру үшін келмегенімізді және ұры болмағанымызды білесіңдер ғой!» – деді.

73.

Олар: «Егер сендер өтірікші болсаңдар, оның жазасы не болады?» – деді.

74.

Олар: «Кімнің жолжүгінің ішінде тапсақ, оның өзі жаза ретінде болады! Осылайша біз залымдарды жазалаймыз!» – деді.

75.

Ол бауырының дорбасынан бұрын олардың дорбаларынан бастады, содан соң ыдысты бауырының дорбасынан алып шығарды. Йусуф үшін Біз осылайша ойластырдық. Алла қаламаса, ол патшаның борышы бойынша бауырын өзіне алып қала алмайтын еді. Біз қалағанымыздың дәрежесін көтереміз, әр білім иесінен жоғары Білуші бар!

76.

Олар: «Егер ол ұрласа, онда бұрын оның бауыры да ұрлаған!» – деді. Иусуф оны өзінің ішінде жасырып, оны оларға білдіртпей: «Сендердің жағдайларың жаман, сипаттап жатқан нәрселеріңді Алла ең жақсы біледі!» – деді.  

77.

Олар: «Уа мықты! Расында, оның әкесі үлкен қарт! Сондықтан, оның орнына бірімізді ал! Расында, біз сені жақсылық жасаушылардан көреміз!» – деді.

78.

Ол: «Затымызды жанында тапқан адамнан басқаны алып қалудан Алла сақтасын! Расында, әйтпесе біз залым боламыз ғой!» – деді.

79.

Олар одан күдерін үзгеннен кейін кеңесуге оңашаланды. Олардың үлкені былай деді: «Әкелерің сендерден Алла атымен келісімшарт алғанын және бұрын Йусуфқа қатысты қапылық жібергендеріңді білмедіңдер ме? Маған әкем рұқсат бермейінше немесе Алла менің пайдама үкім бермейінше мен бұл жерден кетпеймін! Расында, Ол – үкім берушілердің ең жақсысы!

80.

Әкелеріңе оралып, былай деңдер: «Уа әкеміз! Расында, сенің ұлың ұрлады, біз білетін нәрсемізге ғана куәміз, біз ғайыпты сақтаушы емеспіз!

81.

Біз болған елді мекеннен және бізбен келген кереуеннен сұра, расында, біз шыншылмыз ғой!»

82.

Ол: «Керісінше, тұлғаларың өздеріңді бір іске азғырды! Ендеше, көркем сабыр керек. Мүмкін, Алла олардың барлығын маған келтірер! Расында, Ол – Білуші, Дана!» – деді.  

83.

Ол олардан теріс бұрылып: «Уа, Йусуф үшін күйінішім-ай!» – деді. Оның көздері қайғыдан ағарды, ол – сезімдерін ұстаушы!

84.

Олар: «Алламен ант етеміз! Сен қатты ауруға шалдықпағаныңша немесе опат болушылардан болмағаныңша Йусуфты еске түсіруді қоймайсың!» – деді.

85.

Ол былай деді: «Расында, мен күйзелісім мен қайғым жөнінде Аллаға шағымданым жатырмын! Және мен Алладан сендер білмейтін нәрсені білемін!

86.

Уа ұлдарым! Барып, Йусуф пен бауыры туралы сұрастырып біліп алыңдар. Алланың мейірімінен күдерлеріңді үзбеңдер! Расында, Алланың мейірімінен жабылушы халық қана күдерін үзеді!»

87.

Олар оған барып, кіргеннен кейін: «Уа мықты! Бізге әрі отбасымызға зиян тиді! Біз шағын тауармен келдік, енедше, бізге өлшемді толығымен бер және бізге садақа бер! Расында, Алла – садақа берушілерді сыйға бөлейді!» – деді.

88.

Ол: «Надан болған кездеріңде Йусуф пен бауырына не істегендеріңді білесіңдер ме?» – деді.

89.

Олар: «Расында, сен Йусуфсың ба?» – деді, ол: «Мен Йусуфпын, ал бұл – менің бауырым. Алла бізді мейірімге бөледі. Расында, кім сақсынса және сабыр етсе, расында, Алла – жақсылық істеушілердің сыйын жоғалтпайды!» – деді.

90.

Олар: «Алламен ант етеміз! Әлбетте, Алла сені бізден артық көрді! Расында, біз қателесуші болдық қой!» – деді.

91.

Ол былай деді: «Сендерге бүгін сөгіс жоқ, Алла сендерді кешірді! Ол – рақымдылардың ең Рақымдысы!

92.

Осы жейдені алып барып, әкемнің бетіне қойыңдар, көру қабілеті келеді және маған отбасыларыңмен бәрің келіңдер».

93.

Кереуен жүріп кеткеннен кейін, олардың әкесі: «Алжыды демесеңдер, мен Йусуфтың иісін сезіп тұрмын ғой!» – деді.

94.

Олар: «Алламен ант етеміз! Расында, сен бұрыңғы жаңылуыңдасың ғой!» – деді.

95.

Қуанышты хабар әкелуші келгеннен кейін жейдені оның бетіне қойды. Сонда оның көру қабілеті қайтып келді. Ол: «Расында, мен Алладан сендер білмейтін нәрсені білемін деп айтпап па едім?» – деді.

96.

Олар: «Уа әкеміз! Айыптарымыз жөнінде біз үшін кешірім сұра! Расында, біз қателесуші болдық!» – деді.

97.

Ол: «Иемнен сендер үшін кешірім сұрайтын боламын! Расында, Ол – Кешіруші, Рақымды!» – деді.

98.

Олар Йусуфқа барып, кіргеннен кейін, ол әке-шешесін паналады. Ол: «Алла қалаған болса, Мысырға қауіпсіздікте кіріңдер!» – деді.

99.

Ол әке-шешесін жоғары орынға көтерді, ал олар (барлығы) оның алдына сәждеге жығылды. Ол былай деді: «Уа әкешім! Бұл менің бұрынғы түсімнің түсіндірмесі! Ием оны хақ қылып орнатып қойды! Ол мені түрмеден шығарып және тыңдамаушы бауырларым мен менің арамызда араздық туғызғаннан кейін сендерді шөлдегі тұрмыстан келтіріп, маған жақсылық жасады! Расында, менің Ием қалағанына Ізгі! Расында, Ол – Білуші, Дана!

100.

Ием! Сен маған биліктен бердің, әңгімелердің түсіндірмесін үйреттің! Аспандар мен жердің Жаратушысы, Сен менің бергі өмірдегі және ақырғы өмірдегі Жебеушімсің! Мені бойұсынған күйде тыныштандыр және мені түзелтушілерге қос!»

101.

Бұл – ғайыптың хабарларынан, Біз оны саған уахи етудеміз, олар іс жөнінде келіскенде және қастық ойлағанда сен олардың қасында болмадың.

102.

Адамның көбісі бар ықыласпен қаласаң да сенуші болмайды!

103.

Сен бұл үшін олардан сый сұрамайсың! Бұл тек әлем халықтарына Ескерту ғана!

104.

Аспандар мен жерде қаншама белгі бар! Олар, олардың қасынан өтіп барады және олардан теріс бұрылады!

105.

Олардың көбісі Аллаға серік қосып қана сенім келтіреді!

106.

Олар өздеріне Алла азабынан жабынды келуінен немесе олар сезбей тұрғанда сағат келуінен өздерін қауіпсіздікте сезіне ме?

107.

«Бұл менің жолым, мен Аллаға көрегендікпен шақырамын – мен әрі өзіме ергендер. Аллаға мадақ! Мен серік қосушылардан емеспін!» – де.

108.

Сенен бұрын да елді мекен тұрғындарынан өздеріне уахи етіп ерлерді ғана жіберетінбіз. Олар жер кезіп, өздерінен бұрынғылардың нәтижесі қандай болғанына назар аудармады ма? Әлбетте, сақсынғандар үшін ақырғы баспана жақсырақ! Сонда да ақылға келмейсіңдер ме?

109.

Тіпті, елшілер күдерін үзіп өздерін өтірікші саналды деп ойлаған кезде, оларға жәрдеміміз келіп, қалағанымызды құтқаратынбыз! Қылмыскер халықтан күшіміз қайтарылмайды!

110.

Әлбетте, олардың баяндамасында ақыл иелері үшін ғибрат бар! Бұл ойдан құрастырылған әңгіме болған жоқ! Алайда, бұл өзінен алдынғыны растау, әр-нәрсенің егжей-тегжейлі баяндамасы және сенім келтіретін халық үшін нұсқау мен мейірім!

111.